Nakon prve prezentacije održane u okviru Kondenz festivala 29. oktobra 2021. godine u Ostavinskoj galeriji, projekat Ples do nove zore biće predstavljen u svom konačnom formatu 15. januara 2022. godine u 18 časova u Centru za kulturnu dekontaminaciju. Rad se prikazuje u okviru programa JAVNOST I PROSTOR Centra za kulturnu dekontaminaciju. Ovo istraživanje i umetnički odgovori na brojna pitanja koja su se generisala tokom kolektivnog rada i otkrivanja istorijskih primera plesa kao otpora započeto je još 2020. godine.

Istraživanje je pokrenuto nerazrešenim pitanjima o tome šta danas spada u našu, lokalnu istoriju plesa i kako su određene figure prisutne u istoriji (i istoriografiji) predstavljene u savremenom diskursu: da li kao pokretači angažovanog delovanja kroz ples, koreografiju, kulturno-politički angažman, ili kao figure iz senke koje samo povremeno izvlačimo da bismo njima ukrasili svoju pasivnost i mirenje sa opresijom. Da bismo otkrili ove mehanizme, usmerili smo istraživanje na period pred, za vreme i nakon Drugog svetskog rata kada su životi ljudi, pa tako i umetnika, u društvenim i političkim krizama dovođeni na samu ivicu izbora između dobra i zla. Baš kao što to traži i naše vreme, i ličnosti (i njihova dela) koje evociramo kroz Ples do nove zore morali su da izaberu stranu na kojoj će svoju umetnost podeliti sa zajednicom.

Kolektivno istraživanje prati istorijske trenutke i ličnosti značajne za borbu protiv buržoaske ideje umetnosti, sa posebnim fokusom na ples i izvođačke umetnosti. Ulogu i poziciju plesa razumemo kao metaforu društva koje se neprekidno kreće između oblikovanja pojedinca i uređenog kolektiva tj. društva kao celine, proizvodeći kritičko mišljenje koje se očitava i u politikama tela (individiualnog ili kolektivnog).

U Centru za kulturnu dekontaminaciju predstavićemo zajednički rad pet autora koji se kreću između različitih medija kreirajući celinu čiji se elementi uklapaju u performativnu instalaciju, izvedbu, peformans, izložbu, video i štampani materijal. Ostvarenim dijalogom proizveden je govor o umetnosti kao emancipatorskoj praksi koja, zbog toga, mora biti dostupna svima.

 Kroz probu seniorskog hora čiji nastup koreografski oblikuje Dušan Murić, Marijana Cvetković nudi uveličavajuću sliku dela Luja Daviča, predratnog koreografa i antifašiste, autora koreografija ilegalnih nastupa radničkih horova u predratnom Beogradu. Ovaj njegov angažovani umetnički rad je, nakon herojske smrti tokom Drugog svetskog rata, izbrisan iz sećanja i plesne scene i šire javnosti iako njegovo ime nosi prva i jedina beogradska baletska srednja škola.

Mirjana Dragosavljević u svom istraživanju „Ples, publika, pejzaž" koristi različite medije (crtež, vez, linorez, strip) za kretanje kroz istoriju plesa i socijalističke revolucije. Ove dve teme se susreću u trenutku kada Marta Paulin Brina izvodi plesni solo za partizanske borce Rapske brigade 1943. godine, ovekovečen na fotografiji Jože Peteka koja je postala ikonična kada govorimo ne samo o partizanskoj koreografiji već uopšteno o modernom plesu u Jugoslaviji. Istraživanje kuliminira u stripu u kojem su, pored Brine, glavni junaci Maga Magazinović, Lujo Davičo i ponajviše Žorž Skrigin, baletski umetnik koji je fotografisao ljude i predele Drugog svetskog rata nudeći nam na uvid dokumentaciju ratne koreografije i scenografije.

Istraživanje Bojana Đorđeva kreće se u pravcu proučavanja odnosa i trenja termina "narod/no", "folklorno" i "avangardno" na primerima komunističke umetnosti sredine dvadesetog veka i to američkih angažovanih folk pesama, njujorških levičarskih koreografkinja i partizanske i revolucionarne umetnosti Jugoslavije, naročito partizanske poezije. Upravo je Narodno oslobodilačka borba potencijalno mesto ukrštanja ovih termina, odnosno umetnost koja nastaje kao integralni deo antifašističke borbe. Istraživanje rezultira performativnim vođenjem kroz teze o srodnosti i sukobljenosti ovih termina i izvedbom četiri pesme: „Preko smrti stupamo u slobodu" Karela Destovnika Kajuha, Remboove (Arthur Rimbaud) „Spavač u dolini" (1870) i njene partizanske verzija sa Sutjeske – „Spavača" (1943) Radonje Vešovića i američke „Beloved Comrade" (1944) Luisa Alana (Lewis Allan) koje izvode Bojana Stojković i Nikola Voštinić.

Umetničko istraživanje Siniše Ilića oslanja se na interpretacije istorijskog mozaika postavljenog 1969. godine u foajeu Kulturnog centra u Novom Pazaru, kroz studije, objekte, video, print na tekstilu ili intervencije u zatvorenom ili otvorenom prostoru. Ovo istraživanje je takođe deo Ilićeve izložbe Dom kulture, u okviru koje se realizuje predstavljanje projekta.  Bilo kao likovni rad ili intervencija u prostoru reč je o prevodu promišljanje dramaturgije slike koju gradi inicijalni mozaik. Autor originalnog mozaika Miloš Gvozdenović kroz narativne figurativne celine panoramski prikazuje društvo - koje može da se razume kao društvo blagostanja i socijalne zaštite – welfare društvo. Takva projekcija društva je ono čime se istraživanje bavi u kontekstu savremenog trenutka i njegovih društvenih koreografija, praksi, trenja. Ritam, prikaz i narativ su koreografisani i kompoziciono uravnoteženi – kreću se od etnografskih prikaza običaja, borbe, urbanizacije i modernizacije, industrijske – tekstilne prozivodnje, sporta, kulminirajući u sceni plesa – kulture. Iako se rad i istraživanje i čitanje ove slike, friza izvednog u komadima kamena, oslanja na promišljanje politike i ideologije vremena u kojem je nastala i prizme kroz koju danas gledamo, ono što njenu kompoziciju čini posebnom je akcenat na ono telesno, ritulano, čulno, strasno i neuhvatljivo, što izmiče analitičkom pogledu.

Igor Koruga svoje istraživanje fokusira na umetničko-pedagoške prakse utemeljivača modernog plesa Mage Magazinović i Luja Daviča tokom perioda 1930-1945. godine u Srbiji. Ispitujući njihov rad uvođenja modernog/ekspresivnog plesa (Ausdrucktanz) svojih učitenja Meri Vigman, Isidore Dankan, Rudolfa Labana, u našu lokalnu scenu, istraživanje ujedno propituje i društveno-kulturološku i političku pozicioniranost Magazinović i Daviča između desnih, nacionalističkih, fašističkih i levih, komunističkih ideologija tog vremena; Odnosno, u pogledu plesa, između tzv. apstraktnog, modernog, koncertnog, buržoarskog plesa, i, radničkog, partizanskog, narodno-oslobodilačkog, revolucionarnog plesa. Komparativnom analizom teorijskih diskursa i arhivske građe o političkim pozicijama modernog plesa u kontekstima Nemačke, Amerike, i Srbije, istraživanje propituje iz današnje perspektive nekoliko tema: mehanizme uspostavljanja i transgeneracijskog održavanja diskursa o modernoj/savremenoj plesnoj umetnosti kao tehnološkog oruđa za oblikovanje društvenog tela koji su se do danas ustoličili unutar dominantnih lokalnih politika državnih institucija kulture; mehanizme kanonizacije i institucionalizacije u okviru sveta (plesne) umetnosti – šta sve određujemo kao (plesnu) umetnost, ko sve ima pravo na (plesnu) umetnost, kao i gde završavaju skrajnutosti u lokalnoj plesnoj/umetničkoj genealogiji; pitanje revolucionarnog atentata kao oblika umetničke prakse i kulturno-političkog otpora dominantnim ideološkim matricama. Umetničko istraživanje će se uobličiti kroz dramatizaciju pojmova i informacija iz života i rada Daviča i Magazinović u kratkom formatu TikTok videa, kao aktuelnog oblika digitalne i onlajn distribucije znanja.

Ples do nove zore se kao istraživačko performativni projekat izvodi u postavci izložbe Dom kulture Siniše Ilića, koja je deo veće izložbene celine CZKD pod nazivom Javnost i prostor

Projekat je deo je programa Creative Crossroads u okviru projekta Life Long Burning, a podržan je od strane mreže Nomad Dance Academy, Kik Melone and Antisezona iz Zagreba i Lokomotive Centa za nove inicijative u umetnosti i kulturi iz Skoplja.

Finansijska podrška: Kreativna Evropa, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.

Produkcija: Stanica Servis za savremeni ples

Partneri: Centar za kulturnu dekontaminaciju

Kulturni centar Magacin

Saradnici:

izvedba: Bojana Stojković i Nikola Voštinić

vokalne konsultacije: Marija Balubdžić

Stručni saradnik u izradi linoreza: Jovan Jović

Koreografija: Dušan Murić

Članovi hora: Jelica Dedović, Zlata Nikles, Jelena Slepčević, Smilja Todorović, Milutin Veličković, Saška Vranković